Wat te doen tegen nepnieuws?
Nepnieuws, een steeds meer voorkomende term die wordt gebruikt door journalisten, schrijvers, bloggers en andere geïnteresseerden. Maar wat is nepnieuws eigenlijk? En hoe herkennen we nepnieuws als het tussen al die andere nieuwsberichten staat?
Wat wordt er verstaan onder ‘nepnieuws’?
De Van Dale omschrijft nepnieuws als volgt:
“nieuws dat niet op waarheid berust, vaak bewust verspreid om de publieke opinie te beïnvloeden”.
Wikipedia omschrijft ‘nepnieuws’ als volgt: “Nepnieuws is desinformatie verhuld als nieuws, die verspreid wordt via websites, sociale media en traditionele media, met als doel het maken van winst of het beïnvloeden van de publieke opinie.
Met andere woorden is nepnieuws dus informatie die niet berust is op feiten en wordt verspreid om mensen te beïnvloeden in hun denken en doen.
Wat is het doel van ‘nepnieuws’?
‘Nepnieuws’ zijn berichten die worden verspreid met als doel om geld te verdienen of om de publieke opinie te beïnvloeden. Deze berichten bestaan al heel lang, maar door de komst van het internet en met name social media, is het gemakkelijker en goedkoper geworden om ze te maken en massaal te verspreiden.
De manier waarop ‘nepnieuws’ ons bereikt.
De meeste ‘nepnieuws’ berichten worden verspreid middels social media platformen zoals Facebook, Twitter en Google. Doordat zij gebruik maken van algoritmes waarbij nieuws dat veel geliked en gedeeld wordt bovenin de zoekresultaten en je tijdlijnen komen te staan, denken de algoritmes dat dit belangrijk nieuws is. Alleen algoritmes zien geen verschil tussen feit en fictie, waardoor dit ‘nepnieuws’ bovenin je tijdlijn komt te staan.
Waarom is ‘nepnieuws’ zo gevaarlijk?
Doordat we de nieuwsberichten klakkeloos geloven, is het gevaarlijk. Je ziet het continu op je tijdlijn in je social media en deelt het bericht met je vrienden of vertelt het nieuws door. Hierdoor vertel je anderen over nieuws dat eigenlijk helemaal niet gebaseerd is op feiten en onderzoek.
‘Nepnieuws kan ervoor zorgen dat het vertrouwen in de politiek, in de media of tussen mensen onderling wordt geschaad. Daarnaast kan het ook verschillende bevolkingsgroepen tegen elkaar opzetten doordat het online viral gaat en enorm wordt uitvergroot.
Het herkennen van ‘nepnieuws’.
-
Check de titel.
Lees verder dan de titel alleen, komt het bericht overeen met het onderwerp in titel? Daarnaast bevatten berichten omtrent ‘nepnieuws’ vaak schreeuwerige koppen. Titels die alleen bestaan uit hoofdletters.
-
Wie is de auteur?
Bestaat de auteur en heeft hij meerdere nieuwsberichten geschreven? Je kunt de auteur eventueel Googlen om erachter te komen of hij een gewaardeerde journalist is.
-
Controleer de bron(nen) van het bericht.
Een op waarheid berust bericht maakt altijd gebruik van bronnen. Controleer de bronnen die zijn gebruikt om het bericht te schrijven. Soms zijn het bronnen die zijn verzonnen, maar het kunnen ook verwijzingen zijn naar bestaande websites waar er helemaal niet over het onderwerp wordt geschreven.
-
Wees kritisch op wat je leest.
Vaak door alleen al logisch na te denken en af te gaan op je gevoel kom je erachter of een bericht wel op waarheid is berust. Daarnaast kun je nagaan of je middels andere websites ook over het onderwerp hebt gehoord.
-
Wat zeggen afbeeldingen en foto’s?
Komen de foto’s overeen met het nieuws en passen deze goed bij het onderwerp? Bekijk de foto’s aandachtig en ga ook na of het recente foto’s zijn. Misschien heb je de foto’s al eerder gezien in een relevant bericht of zijn het foto’s van 10 jaar geleden.
-
Hoe betrouwbaar is de website?
Bekijk andere content op de website en ga na of het ook daadwerkelijk een nieuwssite betreft. Namen zoals NOS, RTL en Nu.nl, hebben we allemaal wel van gehoord en zijn gewaardeerde nieuwsbronnen.
-
Kijk verder dan social media.
Bekijk of het nieuwsbericht nog ergens anders te vinden is dan alleen op de social media. Wordt er over geschreven op gewaardeerde nieuwswebsites? Als het alleen te vinden is op social media, heb je waarschijnlijk te maken met nepnieuws.
Door gebruik te maken van bovenstaande punten zul je nepnieuws vaak kunnen herkennen. Maar blijf vooral objectief als het gaat om nieuwsberichten op social media en controleer meerdere bronnen voordat je een bericht ook daadwerkelijk gelooft en verder verspreid.
Bronnen
https://www.trouw.nl/opinie/nepnieuws-de-term-heeft-iets-onschuldigs-maar-levert-geen-neppe-gevaren-op~a24a0931/
https://www.mediawijsheid.nl/nepnieuws/
https://radar.avrotros.nl/hulp-tips/hulpartikelen/item/hoe-herken-je-nepnieuws/
https://trainee.nl/nepnieuws-blog/